In den beginne
Nieuw-Zeeland is één van de laatste grote landmassa's die bevolkt is door mensen. Door de afgelegen ligging duurde het tot 1250-1300 na Christus voordat mensen het bereikten. Oost-Polynesiërs kwamen na vele omzwervingen via andere Pacifische eilanden uiteindelijk in Nieuw-Zeeland aan, waar ze zich permanent vestigden. Ze kwamen in verschillende golven in grote kano's, waka genaamd, aan in Nieuw-Zeeland Deze groepen verspreidde zich uit over heel Nieuw-Zeeland en creëerde zo hun eigen identiteit, de Māori.
Ze vormden stammen, of iwi, en bouwden hun nederzettingen vooral bij rivieren dicht bij de kust. Ze leefde vooral van planten die ze zelf mee hadden gebracht en van moa, grote vogels die niet konden vliegen. Voor het verbouwen van voedsel brandden ze vaak stukken bos kaal. Om aan eten te komen joegen de Maori op alles wat bewoog, daardoor werd voedsel steeds schaarser en veranderde de samenleving langzaam in een krijgers samenleving.
Steeds vaker gingen stammen op oorlogspad, maar ook koelde het klimaat flink af, waren er aardbevingen en tsunami´s en was er steeds minder voedsel voorradig, daarom veranderde de nederzettingen langzaam in op heuvels gebouwde forten, ook wel pā genoemd. Ook bouwden ze veel rijkelijk versierde vergaderhuizen, oorlogskano´s en maakten ze steeds mooiere sieraden van jade, wat zij pounamu noemden. Ze maakte een natuurlijke ontwikkeling door, maar toen...
Ze vormden stammen, of iwi, en bouwden hun nederzettingen vooral bij rivieren dicht bij de kust. Ze leefde vooral van planten die ze zelf mee hadden gebracht en van moa, grote vogels die niet konden vliegen. Voor het verbouwen van voedsel brandden ze vaak stukken bos kaal. Om aan eten te komen joegen de Maori op alles wat bewoog, daardoor werd voedsel steeds schaarser en veranderde de samenleving langzaam in een krijgers samenleving.
Steeds vaker gingen stammen op oorlogspad, maar ook koelde het klimaat flink af, waren er aardbevingen en tsunami´s en was er steeds minder voedsel voorradig, daarom veranderde de nederzettingen langzaam in op heuvels gebouwde forten, ook wel pā genoemd. Ook bouwden ze veel rijkelijk versierde vergaderhuizen, oorlogskano´s en maakten ze steeds mooiere sieraden van jade, wat zij pounamu noemden. Ze maakte een natuurlijke ontwikkeling door, maar toen...
Land in zicht
In 1642 arriveerde Abel Tasman, een Nederlandse ontdekkingsreiziger in dienst van de VOC, met zijn schepen Heemskerck en Zeehaen in de veronderstelling dat hij Zuid-Amerika had bereikt. Dat ging niet geheel volgens plan, toen ze een baai binnenvoeren werden ze aangevallen door een aantal Maori in waka, er viel aan beide zijden een aantal doden. Hij keerde terug naar Batavia waar zijn reizen werden gezien als een mislukking en meer dan een eeuw lang werd Nieuw-Zeeland niet meer aangedaan.
In 1769 kwam James Cook, een Britse ontdekkingsreiziger, aan bij Nieuw-Zeeland en legde de hele Nieuw-Zeelandse kustlijn vast op kaart. Na Cook z´n veel succesvollere introductie met Nieuw-Zeeland werd het een stuk populairder en arriveerde er allerlei Franse en Noord-Amerikaanse handels- en walvis/zeehondvaarders. Er was volop handel met de Maori's, onder andere voedsel, hout en water werden geruild voor aardappels en wapens. De twee groepen leefden niet strikt gescheiden van elkaar, veel blanken integreerde in Maori stammen en veel Maori werkten op walvisvaarders.
De onderlinge strijd tussen de verschillende Maori groepen werd wel steeds heviger, en dankzij de nieuwe wapens veel dodelijker. Door de vele oorlogen en de introductie van westerse ziekten nam de Maori bevolking met 60% af.
In 1769 kwam James Cook, een Britse ontdekkingsreiziger, aan bij Nieuw-Zeeland en legde de hele Nieuw-Zeelandse kustlijn vast op kaart. Na Cook z´n veel succesvollere introductie met Nieuw-Zeeland werd het een stuk populairder en arriveerde er allerlei Franse en Noord-Amerikaanse handels- en walvis/zeehondvaarders. Er was volop handel met de Maori's, onder andere voedsel, hout en water werden geruild voor aardappels en wapens. De twee groepen leefden niet strikt gescheiden van elkaar, veel blanken integreerde in Maori stammen en veel Maori werkten op walvisvaarders.
De onderlinge strijd tussen de verschillende Maori groepen werd wel steeds heviger, en dankzij de nieuwe wapens veel dodelijker. Door de vele oorlogen en de introductie van westerse ziekten nam de Maori bevolking met 60% af.
Welkom in de westerse wereld
In 1840 werd de Treaty of Waitangi ondertekend. Dit verdrag gaf aan dat Nieuw-Zeeland nu toebehoorde aan de Britse Kroon en onder haar bescherming viel. Dit was vooral om de aankoop van land door Franse kolonisten in Akaroa te stoppen en het uitroepen van de onafhankelijkheid van Wellington door een groep kolonisten onder de naam New Zealand Company tegen te gaan. De Britten en Maori hadden twee flink verschillende versies van het verdrag.
In 1841 werd het een Kroon Kolonie en kwam het daarmee los te staan van New South Wales in Australië. In 1852 kwam er een representatieve regering, in 1854 kwam het eerste Parlement bij elkaar en in 1856 kreeg Nieuw-Zeeland zelfbestuur. In 1865 verplaatste de regering zich van Auckland naar Wellington om te voorkomen dat het Zuid Eiland zich af zou splitsen van Nieuw-Zeeland. In de jaren '60 en '70 van dezelfde eeuw waren er een aantal oorlogen over landbezit en verloren veel Maori stammen hun land.
Als onderdeel van het Gemene Best nam Nieuw-Zeeland deel aan beide Wereldoorlogen en maakte het de Grote Depressie door. Maar het was niet allemaal kommer en kwel. In 1893 was Nieuw-Zeeland het eerste land dat vrouwen het recht gaf te stemmen. In 1894 werden 's werelds eerste vakbonden erkent.
In 1841 werd het een Kroon Kolonie en kwam het daarmee los te staan van New South Wales in Australië. In 1852 kwam er een representatieve regering, in 1854 kwam het eerste Parlement bij elkaar en in 1856 kreeg Nieuw-Zeeland zelfbestuur. In 1865 verplaatste de regering zich van Auckland naar Wellington om te voorkomen dat het Zuid Eiland zich af zou splitsen van Nieuw-Zeeland. In de jaren '60 en '70 van dezelfde eeuw waren er een aantal oorlogen over landbezit en verloren veel Maori stammen hun land.
Als onderdeel van het Gemene Best nam Nieuw-Zeeland deel aan beide Wereldoorlogen en maakte het de Grote Depressie door. Maar het was niet allemaal kommer en kwel. In 1893 was Nieuw-Zeeland het eerste land dat vrouwen het recht gaf te stemmen. In 1894 werden 's werelds eerste vakbonden erkent.